Rzodkiew i rzodkiewka (Raphanus sativus var. niger, R. sativs var. sativus)
Rzodkiew należy do najstarszych roślin uprawnych. Była pokarmem robotników budujących egipskie piramidy. Sporządzane z niej surówki są nie tylko wyborne w smaku, ale i bardzo zdrowe. Zawiera cenny olejek gorczyczny, którego ilość zależy od sposobu uprawy i nawadniania roślin. Rzodkiew wymaga gleb żyznych, pulchnych, bogatych w próchnicę. Na zbyt ciężkich glebach zgrubienie jest zniekształcone, a na suchych — piekące w smaku. Na ubogich, jałowych glebach rzodkiew szybko wybija w pędy kwiatostanowe. Nie udaje się na świeżym nawozie; najlepiej uprawiać ją w drugim roku po oborniku. Niekiedy konieczne jest dodatkowe nawożenie wieloskładnikowym nawozem ogrodniczym. Rzodkiew można uprawiać jako roślinę przed- i poplonową, a także w szklarni. U-prawa w szklarni zaczyna się w styczniu, w polu natomiast — w marcu. Rzodkiew letnią wysiewa się od kwietnia do lipca, a jesienią—od lipca do połowy sierpnia. Odległość rzędów wynosi 20—25 cm, a roślin w rzędzie 8—12 cm. Okres uprawy trwa 6—8 tygodni. Wskazane jest sukcesywne wysiewanie rzodkwi letniej, aby zapewnić sobie ciągły zbiór. Pielęgnacja jest prosta i polega na regularnym spulchnianiu gleby i obfitym podlewaniu roślin. Rzodkiew zimową wykopuje się jednorazowo, koniecznie przed jesiennymi przymrozkami i dołuje w piasku, w piwnicy o temperaturze 0—2°C. W ten sposób można ją przechowywać około 3 miesięcy. Rzodkiewka ma wiele cech wspólnych z rzodkwią. Istnieje duży wybór odmian różniących się smakiem, wyglądem i długością okresu wegetacji. Część jadalna rzodkiewki może być intensywnie czerwona i kulista lub biała, cylindryczna. Rzodkiewka korzeni się płytko, wymaga gleb żyznych oraz koniecznie słonecznego stanowiska. W miejscu zacienionym silniej rozwiną się Uście niż część jadalna, a na glebach słabych i suchych rośliny wybiją w pędy kwiatostanowe. Pod rzodkiewkę nie należy stosować świeżego nawozu organicznego. Jest to najlepsza roślina do uprawy przed-, po- i międzyplonowej. Okres uprawy 5—6 tygodni wiosną, latem tylko 4 tygodnie. Uprawę można rozpocząć w lutym, kończyć we wrześniu. Bardzo wczesne wysiewy są silnie atakowane przez pchełki ziemne, które można zwalczać Pyrethrum, lecz wtedy odstrasza się także owady pożyteczne. Dlatego w lutym lepiej wysiewać rzodkiewkę w zimnym inspekcie. Nie warto wysiewać nasion w pełni lata, gdyż większość roślin wiąże wtedy małe i niesmaczne zgrubienia oraz przedwcześnie tworzy kwiatostany.
Tylko na glebie w dobrej kulturze i przy regularnym, obfitym podlewaniu uzyskamy delikatne w smaku i jędrne rzodkiewki.
Odległość rzędów w inspekcie wynosi 10 cm, w polu 10—20 cm, w rzędzie 5—8 cm. Rzodkiewka rosnąca w zbyt dużym zagęszczeniu tworzy małe zgrubienia. W korzystnych warunkach uprawa rzodkiewki jest prosta i nie przysparza większych kłopotów.
