Płodozmian w uprawach biodynamicznych
Aby dokładnie poznać zasady płodozmianu i zmianowania roślin, a potem praktycznie je stosować, potrzebne są różnorodne, obszerne informacje. Głównymi częściami użytkowymi roślin warzywnych są korzenie, Uście, kwiaty i owoce. Stąd przyjęło się określenie warzywa korzeniowe, kwiatowe, liściowe czy owocowe.
Kwiaty wprawdzie warunkują powstawanie owoców, lecz same nie stanowią pokarmu. Wyjątkiem jest kalafior i brokuł. Kwiaty najczęściej używane są do celów leczniczych i dekoracyjnych. W uprawie biodynamicznej głównym celem nawożenia jest ożywienie gleby. W tworzeniu struktury gleby biorą udział także rośliny. Wynika z tego, że zmianowanie roślin ma ogromne znaczenie, gdyż w ten sposób rośliny wykorzystują w każdym roku inne substancje potrzebne do rozwoju różnych organów. Dwudziestoletnie badania umożliwiły ustalenie następującego płodozmianu dla roślin warzywnych:
1. rok — warzywa, których częścią jadalną jest owoc;
2. rok — rośliny, których częścią użytkową jest kwiat;
3. rok — warzywa, których częścią jadalną są liście;
4. rok — warzywa, których częścią jadalną są korzenie.
W związku z tym potrzebne są cztery grządki, przy czym jedna obsadzana jest roślinami kwitnącymi. Mogą to być kwiaty letnie, rośliny miododajne lub zioła. Zamiast tych roślin na grządce można uprawiać wczesne ziemniaki. Bardzo często na działce uprawia się truskawki. Ze względu na wieloletni charakter rozwoju tej rośliny potrzebna jest piąta grządka.
Najpóźniej po 4 latach uprawę truskawek należy przenieść w nowe miejsce. Najlepszym przed-plonem dla truskawek sadzonych wczesnym latem są warzywa korzeniowe, np. wczesna marchew. Jeżeli truskawki sadzimy wiosną, bardzo dobrym przedplonem jest mieszanka wyki ozimej z żytem. Po truskawkach można uprawiać warzywa liściowe, które są dobrym przedplonem dla wrażliwych na szkodniki roślin krzyżowych. Jest to najkorzystniejszy sposób umieszczenia truskawki w płodozmianie. W poniższych tabelach przedstawiono taki biodynamiczny płodozmian. Oczywiście truskawki można przenieść w nowe miejsce już po trzech latach uprawy; umieszczamy je wówczas na czwartej grządce. Warto podkreślić, że dużą zaletą praktyczną takiego płodozmianu jest możliwość wyboru roślin na podstawie własnych doświadczeń i możliwości. Należy tylko przestrzegać zasady doboru roślin z odpowiedniej grupy (owoce, kwiaty, liście, korzenie).
Od naszych upodobań zależy wybór gatunków warzyw z poszczególnych grup. Wyżej omówione zasady zmianowania odnoszą się do tzw. upraw głównych, natomiast rośliny przedplonowe, poplonowe i międzyplonowe można uprawiać dowolnie na poszczególnych grządkach. Na przykład szpinak lub wszystkie gatunki sałaty można uprawiać jako przedplon, po-plon i międzyplon. Stopniowo opanujemy umiejętność uprawy współrzędnej, która jest najbardziej zbliżona do życia roślin w warunkach naturalnych. Uprawa współrzędna pozwala nam świadomie i celowo stosować zasady panujące w środowisku naturalnym roślin.