Nicienie
W niektórych latach wielkie szkody w uprawach wyrządzają nicienie. Ogrodnicy narzekają często, że na przykład uprawa pietruszki stwarza im wiele trudności już od wczesnych faz rozwojowych roślin. Dokładne oględziny wykazują, że sprawcami szkód są nicienie pasożytujące w korzeniach. Znanych jest wiele gatunków nicieni; atakują one prawie wszystkie warzywa i kwiaty. Jakie są przyczyny występowania tych szkodników i jak można im przeciwdziałać? Przypomnijmy najpierw trochę wiadomości o robakach obłych — nicieniach. Obecnie znamy około 5000 ich gatunków. Są one często niedostrzegalne gołym okiem. Niektóre z nich żyją w glebie, inne są pasożytami ludzi, zwierząt i roślin. Mogą znajdować się wewnątrz nawet najmniejszych owadów. Większość nicieni to organizmy bardzo małe, przezroczyste, długości o-koło milimetra. W jednym metrze sześciennym gleby znajdują się tysiące nicieni. Mimo tak małych rozmiarów mają one ogromne znaczenie w procesach powstawania i przekształcania się gleby. Nicienie żyją nie tylko w glebie, ale także w wodzie. Nadmierne występowanie nicieni szkodliwych dla roślin jest oznaką zakłócenia równowagi w glebie lub roślinie. Występuje to szczególnie wyraźnie w glebach o podłożu piaszczystym. gdzie nie ma ścisłego związku między warstwą górną a dolną i gdzie jest mniejsza zawartość próchnicy.
Doskonałym środkiem wiążącym obie warstwy gleby jest ił. Można go zastosować w postaci kaolinu, bentonitu lub mączki bazaltowej, jak już wcześniej wspomniano. Należy też przestrzegać zaleceń uprawowych i pielęgnacyjnych. Dotyczy to m.in. zmianowania roślin, zwłaszcza dla wspomnianej już pietruszki. Należy unikać stosowania świeżego, nie rozłożonego obornika, a najlepszym nawozem jest dobry kompost. W walce z nicieniami atakującymi korzenie roślin uprawnych bardzo ważna jest uprawa jako przedplonu roślin hamujących rozwój tych pasożytów. Korzenie tych roślin wydzielają substancje działające stymulująco na wylęg larw z jaj nicieni. Larwy starają się jak najszybciej wgryźć w korzenie roślin, lecz giną na skutek braku pokarmu, czyli — korzeni roślin żywicielskich. Najważniejsza wśród ro.ślin hamujących rozwój nicieni jest aksamitka rozpierzchła (Tagetes patula nana). Nie należy natomiast uprawiać aksamitki wzniesionej (Tagetes erecta), gdyż jest ona porażana przez nicienie liściowe. Odpowiednimi roślinami przedplonowymi są także lucerna, kukurydza oraz cykoria korzeniowa.
W uprawie buraków można ograniczyć rozwój nicieni na porażonym terenie uprawiając jako przedplon rzepak ozimy lub jary. W ogródku można wysiewać rzepak jary, który na grządkach nie powinien rosnąć dłużej niż cztery tygodnie, po czym należy go wyrwać, jak najszybciej wysuszyć i spalić. Najprostszą metodą zwalczania nicieni jest zastosowanie kaolinu lub mączki wapniowo-bentonitowej, których nicienie nie tolerują. Preparaty te miesza się z górną warstwą gleby przed siewem lub sadzeniem roślin.
