Ptaki
Każdy miłośnik przyrody stara się stworzyć warunki do gnieżdżenia się pożytecznych ptaków, jak sikorki, pliszki oraz płochacze. Duże szkody w ogrodzie mogą natomiast wyrządzić kosy, wróble, kwiczoły, wrony oraz zięby. Ptaki te wybierają dżdżownice z ziemi kompostowej, wydziobują kiełkujące nasiona z gleby, uszkadzają pąki czereśni oraz krzewów jagodowych. Takie szkody są dla nas niemałym strapieniem. Trzeba jednak pamiętać i o korzyściach, jakie nam przynoszą ptaki regulując liczebność populacji owadów i roślinożernych ssaków. Otaczajmy ptaki opieką, a tylko w razie potrzeby odstraszajmy je z naszych ogrodów.
Szczególnie korzystne warunki do gnieżdżenia stwarzają żywopłoty. Omówiono to już na początku książki, w rozdziale o pożytecznych zwierzętach w ogródku. Trzeba tylko dbać, aby do ptaków nie mogli się dostać nieproszeni goście, jak psy, koty itp.
Jak można przeciwdziałać szkodom wyrządzanym przez ptaki? Wielu ludzi chętnie dokarmia ptaki w ogrodzie, a także sypiąc im ziarno lub okruchy chleba na parapetach okiennych. Nie zapominajmy jednak, że przyroda wyposażyła ptaki tak, aby mogły przetrwać zimę w naturalnych warunkach. Gatunki, które nie mogą znaleźć dla siebie dostatecznej ilości pokarmu, na ten czas wędrują w cieplejsze rejony świata. Niemało radości sprawia nam obserwowanie żwawo poruszających się sikorek podczas wyszukiwania larw i poczwarek owadów na drzewach i krzewach. Tylko przy bardzo niekorzystnej pogodzie, czyli ostrej i długotrwałej zimie z dużą ilością śniegu lub wówczas, gdy rośliny pokryte są szronem albo warstwą lodu, można sikorki dokarmiać nasionami roślin oleistych, a kosy odpadami kuchennymi, które rozkłada się na pryzmie kompostowej.
W razie konieczności należy niszczyć w ogrodzie gniazda i jaja ptaków powodujących szkody, a więc wróbli i niekiedy kosów. Łatwo rozpoznać gniazdo wróbli. Zbudowane jest z suchej trawy, słomy i szczątków papieru. Ich jaja są ciemne, więc łatwo odróżnić je od jaj ptaków pożytecznych. Wrony, sroki i sójki mogą być bardzo niepożądane w rejonach rolniczych. Aby je odstraszyć, można na odpowiedniej wysokości rozwieszać na tyczkach lub na żyłce nylonowej atrapy jastrzębi. Takie atrapy mogą działać odstraszająco na odległość około 50 metrów. Dobrym zabezpieczeniem krzewów owocowych i czereśni jest okrycie ich siatką (wielkość oczek do 26 mm). Ten skuteczny sposób zabezpieczenia przed ptakami jest niestety stosunkowo drogi. Kiełkujące nasiona można chronić przez rozwieszanie nad grządkami siateczek różnego kształtu i barwy. Nad sadami i winnicami warto rozwieszać białe i żółte paski z folii, szerokości 10 cm; poruszając się odstraszają one ptaki.
Kolorem najskuteczniej odstraszającym ptaki okazał się niebieski. Duży worek z niebieskiej folii lub płachtę takiej folii można przywiązać mocno, aby wiatr jej nie zerwał, na szczycie tyczki fasolowej i ukośnie wbić ją w ziemię. W ten sposób łatwo i tanio odstraszy się ptaki z grządek. Od czasu do czasu można tyczkę przenieść na inne miejsce. Nie należy też zapominać o poczciwym strachu na wróble. Można go u-stawiać co roku w miejscach zagrożonych przez ptaki. Wprawdzie na większej przestrzeni jego działanie odstraszające jest ograniczone, jednak w połączeniu z innymi metodami może pomóc w płoszeniu ptaków.
Świecące i szeleszczące paski, np. z folii aluminiowej, oraz odblaskowe kule szklane koloru niebieskiego, umieszczone 2—3 metry nad zagonem, także skutecznie odstraszają większość gatunków ptaków.
Pamiętajmy także o najprostszych sposobach chronienia kiełkujących roślin. Dobre wyniki daje nakrywanie zagonów gałęziami jodły lub świerka. Również pryzmy kompostowe należy nakrywać takimi gałęziami, by ochronić je przed ptakami. Rozsypanie ostrego piasku na grządce utrudnia ptakom wydziobywanie nasion lub kiełkujących roślin. Na grządce z grochem można rozsypać trociny, jeśli gleba nie jest kwaśna.
Wczesną wiosną gile lubią wydziobywać nabrzmiewające pąki drzew i krzewów owocowych. Dla ochrony warto je opryskiwać roztworem Preicobactu, Oscorny lub szkła wodnego z dodatkiem bentonitu i 3-procentowego naparu piołunu. Taką cieczą opryskuje się całe krzewy, w razie potrzeby kilkakrotnie. Szkło wodne tworzy szklistą powłokę, która nie szkodzi roślinom, pąki zaś chroni przed ptakami.
