W tym artykule omówimy środki, które służą do pielęgnowania gleby i roślin, a są nietrujące dla ludzi i zwierząt. Wyprodukowane zostały z różnych naturalnych substancji i od wielu lat są używane z dobrym skutkiem. Środki te poprawiają zdrowotność roślin i w związku z tym zwiększają ich odporność, dlatego też można je powszechnie stosować niezależnie od pory roku. Oprócz tego produkuje się także specjalistyczne mieszanki nawozowe dla określonych gatunków roślin.
Poniższe zestawienie obejmuje tylko część preparatów znajdujących się w handlu. Ograniczyliśmy się do omówienia podstawowych środków do pielęgnacji i ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami.
Algifert. Jest to sproszkowany koncentrat glonowy zawierający podstawowe makro- i mikroelementy, stosowany po rozpuszczeniu jako nawóz do dolistnego dokarmiania roślin. Stosuje się 8 g preparatu na 10 l wody. Korzystnie wpływa na wzrost i odporność roślin, zwłaszcza przeciw szkodnikom.
Algomin. Uzyskuje się go przez suszenie i mielenie wapna glonowego występującego na wybrzeżu Atlantyku. W celu ograniczenia chorób grzybowych, jak np. parch, mączniak czy zaraza ziemniaka, opyla się nim rośliny stosując 200—400 g na 100 m2 uprawy. Można też dawkę tę rozpuścić w 10—20 l wody, a następnie odczekać aż zawarty w preparacie piasek osiądzie na dnie naczynia. Uzyskany roztwór wystarcza do opryskania 100 m2 upraw, na których pojawiły się mszyce, stonka ziemniaczana i jej larwy oraz pchełki ziemne. Na opryskanych dojrzałych owocach, np. pomidora powstają brzydkie, białe plamy (wpływ wapna).
Artanax. Jest to proszek o silnym działaniu biologicznym, sporządzony z substancji czynnych (fitoncydów) wybranych roślin. Chroni przed chorobami i szkodnikami oraz stymuluje wzrost roślin. Stosuje się go w postaci cieczy w stężeniu 60—80 g na 10 l wody. W razie potrzeby należy zabieg powtórzyć.
Bacillus thuringiensis. Po 20 latach badań stwierdzono dużą skuteczność tych bakterii w zwalczaniu gąsienic żerujących na drzewach owocowych i ozdobnych oraz warzywach. Preparat stosuje się w stężeniu 0,1%, czyli 10 g na 10 l wody. Środek ten jest zupełnie nieszkodliwy dla ludzi i zwierząt.
Bio-S. Środek do pielęgnacji roślin; w jego skład wchodzą rośliny lecznicze, siarka oraz różne dodatki organiczno-mineralne. Na 3—4 dni przed zabiegiem do małej ilości wody wsypuje się 60—80 g preparatu. Otrzymaną papkę rozpuszcza się w 10 l wody i uzyskanym roztworem opryskuje się rośliny. Chroni je przed takimi chorobami, jak parch, mączniak prawdziwy i czarna plamistość liści róż. Opryskuje się parokrotnie, w odstępach 14-dniowych.
Emulsje olejowe. Zimujące jaja mszycy i mieczników na drzewach owocowych lub ozdobnych można zwalczać emulsją olejową (np. „Promanal”), bez dodatku preparatu owadobójczego. Wczesną wiosną drzewa opryskuje się bardzo obficie emulsją stosując 300 ml oleju na 10 l wody.
Etennut. Jest to proszek roślinny z dodatkiem substancji zapachowych. Zwalcza połyśnicę marchwiankę. Stosuje się go podczas siewu marchwi i lotów szkodnika według przepisu załączonego do preparatu.
Kwasja. Przez moczenie wiórów tropikalnego (brazylijskiego) drzewa Quassia amara otrzymuje się wyciąg niszczący owady, a nieszkodliwy dla człowieka. Wióry moczy się około 24 godzin, potem gotuje jeszcze przez godzinę. Na 10 l wody potrzeba 150—300 g wiórów. Środek ten stosuje się przede wszystkim do zwalczania mszyc i owocnic. Przed opryskiem wskazane jest dodanie szarego mydła w ilości 50—250 g na 10 1 cieczy.
Ledax-insekt. Patrz Pyrethrum.
Ledax-Stamm. Jest mieszanką minerałów ilastych i substancji organicznych. W dawce 500 g ma 10 l wody nadaje się do smarowania, a w większym rozcieńczeniu (100 g na 10 l wody) do opryskiwania drzew i krzewów owocowych. Regularne stosowanie tego preparatu uwalnia drzewa i krzewy od mchów i porostów oraz zimujących jaj szkodników. Kora staje się gładka i elastyczna. Zapobiega powstawaniu szkód mrozowych oraz uszkadzaniu pąków przez ptaki.
Mączka z wapna glonowego . Patrz Algomin.
Mieszanka NAB. Składa się w równych częściach z siarki, wapna glonowego i bentonitu sodowego. Te trzy substancje miesza się ze sobą w stanie suchym, a potem sporządza z nich ciecz w stężeniu 40—100 g na 10 l wody. Większe stężenia stosuje się wiosną, a mniejsze latem. Środek ten jest stosowany głównie w sadach.
Nadmanganian potasowy. Jest to ciemnofioletowa sól, znana też w lecznictwie, o bardzo silnych właściwościach utleniających. Działa pobudzająco na wzrost roślin, a hamująco na wzrost grzybów. Do zwalczania parcha i rdzy stosuje się dawkę 1—3 g na 10 l wody. Do roztworu tego można też dodać siarki. Nadaje się także do dezynfekcji szklarni.
Opaski lepowe. Zakładanie ich jest prostym i praktycznym sposobem wyłapywania szkodników. Założone na pnie drzew, zatrzymują część owadów, a zwłaszcza gąsienice. Rolka długości 2,5 m wystarcza mniej więcej na 4 drzewa.
Oscorna-Insektenschutz —patrz Pyrethrum.
Oscorna-Pflanzenstarkung. Jest to płynna mieszanka wyciągów z różnych roślin leczniczych, glonów, drożdży i sproszkowanych nawozów organicznych. Wzmacnia tkanki roślin i zwiększa ich odporność. Preparatem tym można opryskiwać i podlewać rośliny doniczkowe w mieszkaniu.
