Rzeźba terenu (relief), czyli ukształtowanie powierzchni, zwykle wpływa na warunki klimatyczne, takie jak: wilgotność, temperatura, prędkość wiatru lub nasłonecznienie. Na zboczach o południowej wystawie jest zazwyczaj mniej wody niż na zboczach o wystawie północnej z powodu jej szybszego parowania. U podnóży gór, wzgórz i w obniżeniach terenu gromadzi się woda, która może tworzyć zbiorniki i cieki wodne, także w postaci wody gruntowej pod powierzchnią gleby. Pod wpływem nadmiaru wody tworzą się przy udziale roślinności bagiennej gleby hydrogeniczne np. torfowe. Konsekwencją urzeźbionego, silnie zróżnicowanego terenu jest erozja wodna – soliflukcja, czyli ześlizgiwanie się po podłożu silnie uwodnionej warstwy gleby, albo suffozja, czyli erozja podziemna występująca na terenach zbudowanych ze skał wapiennych, lub też osuwiska. Stąd wniosek, że oddziaływanie rzeźby terenu uwidocznia się przede wszystkim w budowie gleb błotnych i gleb terenów górzystych.
