Czynniki kształtujące glebę
Działanie zespołu czynników fizycznych, chemicznych i biologicznych przekształcające skały i inne powierzchniowe utwory geologiczne w glebę o określonych właściwościach biogeochemicznych oraz morfologicznych to proces glebotwórczy. Za podstawowe czynniki glebotwórcze, działające w czasie, uważa się wpływy biosfery, hydrosfery, klimatu, rzeźby terenu oraz działalności człowieka na litosferę. Czynniki glebotwórcze wywołują w naturalnym materiale glebowym wiele zmian, wśród których na szczególną uwagę zasługują:
• przemiany mineralnego tworzywa gleby, tj. wietrzenie fizyczne i biochemiczne pierwotnych utworów geologicznych,
• biochemiczne przemiany substancji organicznej (humifikacja i mineralizacja),
• przemieszczanie składników glebowych w profilu w postaci roztworów i cząstek koloidalnych w warunkach przesiąkania do warstw głębszych lub podsiąkania (z warstw głębszych) do warstw płytszych roztworów soli – również przemieszczanie powierzchniowe (równoległe do powierzchni) mas ziemnych i soli wskutek działania wody i wiatru,
• wymiana materii i przepływ energii między żywymi organizmami a glebą.
