Różanecznik, rododendron — Rhododendron spp.
Jest to jeszcze jeden rarytas na działce, zarówno ze względu na rzadkość, jak i na kwiaty zebrane w duże bukiety i przypominające azalie. Krzewy należące do tego rodzaju są duże; niektóre gatunki nawet u nas — naturalnie w dobrych warunkach — dorastają do 5 m. Zwykle jednak rosną one powoli i na działce rzadko osiągają takie rozmiary. Najefektowniejszy i najbardziej poszukiwany jest różanecznik katawbijski (Rhodedendron catawbiense). Jego kwiaty mają średnicę około 5 cm i przepiękną fioletową barwę w różnych odcieniach — od jasnolila, często z zielonkawymi plamkami do prawie purpurowej; jest też odmiana o kwiatach białych. Kwitnie w czerwcu. Liście tego gatunku są eliptyczne, długości 6—10 cm. Niemniej efektowny jest różanecznik Smimowa (Rhododendron smirnowii), który od poprzedniego różni się głównie tym, że liście ma większe, bardziej skórzaste i pod spodem gęsto owłosione, a kwiatostany bardziej zwarte, prawie kuliste.
Chociaż różaneczniki są wrażliwe na mróz, to jednak oba wymienione gatunki lepiej znoszą nasze zimy, niż się ogólnie sądzi. Rozpowszechniona opinia o „kapryśności” różanecznika spowodowana jest głównie ich specyficznymi wymaganiami co do wilgotności środowiska. Krzewom tym najbardziej odpowiada powietrze nasycone parą wodną, mgła i pochmurna pogoda, a także umiarkowana temperatura bez gwałtownych wahań. W Polsce różaneczniki najlepiej rosną i zimują na terenach zachodnich i nadmorskich.
Na działce trzeba pod różaneczniki przeznaczyć miejsce zaciszne, półcieniste lub co najmniej w południe zacienione, glebę zaś przygotować w następujący sposób. Wykopuje się dół o średnicy około 1 m, głębokości 50 cm i — jeżeli gleba jest piaszczysta — wykłada się boki i dno kilkucentymetrową warstwą gliny (na glebie gliniastej jest to niepotrzebne). Dół należy napełnić mieszaniną składającą się z 2 części (np. wiader) torfu nieodkwaszonego, 1 części ziemi z górnej warstwy zgarniętej na działce i 1 części piasku. Warto też ziemię ogrodową zastąpić ziemią przywiezioną podczas wycieczki z wrzosowiska, z domieszką przegniłych igieł sosnowych czy świerkowych. Różaneczniki wymagają gleby kwaśnej, o pH 4—5; trzeba zbadać ją kwasomierzem i jeżeli jest jeszcze za mało kwaśna, dodać więcej torfu. Do tak przygotowanego dołu sadzi się krzew z dużą bryłą korzeniową, z jaką powinny być sprzedawane.
Po posadzeniu trzeba krzewy bardzo obficie podlać i przynajmniej przez miesiąc cieniować w słoneczne południe. W późniejszych latach trzeba również regularnie podlewać i to do późnej jesieni, aby gleba była stale wyraźnie wilgotna. Aby nie dopuścić do zarośnięcia powierzchni pod krzewem trawą lub chwastami, najlepiej każdej wiosny spulchnić glebę i wyściółkować liśćmi albo (co jest korzystniejsze) torfem zmieszanym z obornikiem bądź z nawozami mineralnymi nie zawierającymi wapna. Na zimę trzeba dosypać tyle torfu, liści albo ściółki leśnej, aby podstawa krzewu była okryta możliwie wysoko. Bardzo młode różaneczniki w ogóle nie wymagają cięcia, później usuwa się tylko pędy uszkodzone.
