Nasadzenia w miejscach cienistych
Sadzenie iglaków: a — dołek o podwójnej średnicy bryły korzeniowej, b — ustawianie drzewka o dobrze nawilgoconej bryle korzeniowej; dołek należy do połowy wypełnić kompostem i żyzną ziemią, c — po odwiązaniu tkaniny chroniącej bryłę korzeniową dołek należy wypełnić ziemią i obficie podlać wodą, a powierzchnię gleby wyściólkować, d— większe drzewka należy podpierać lub osłonić przed silnymi wiatrami.
Często zdarza się, że w zwartym drzewostanie wypada drzewo i powstaje wolna przestrzeń, którą trzeba ponownie obsadzić roślinami drzewiastymi. Stwarza to pewne kłopoty, gdyż nie wszystkie drzewa lub krzewy rosną dobrze w cieniu dużych drzew, np. liściastych. Na szczęście jest sporo gatunków, które znoszą takie warunki.
Najpierw trzeba odpowiednio przygotować glebę, przy czym uwzględnić należy stan istniejącego drzewostanu. Na ogół stare drzewa mocno wyczerpują zasoby składników pokarmowych w glebie. Szczególnie wyjaławiają glebę gatunki płytko się korzeniące, a silnie rosnące, jak np. klon, brzoza i topola. Dlatego przed sadzeniem mniejszych drzew lub krzew ów glebę trzeba obficie nawieźć nawozami organicznymi. W tym celu wybiera się ziemię wraz ze starymi korzeniami do głębokości 20 cm. Do dołka sypie się 10-centymetrową warstwę kompostu, który następnie przekopuje z ziemią z głębszej warstwy dołka. Trzeba jeszcze dodać wiórów rogowych lub innego nawozu organicznego w dawce 200 g/l m2.
Na miejsca lekko zacienione nadaje się dobrze cis. Oprócz cisu pospolitego (Taxus baccata) godny uwagi jest cis pośredni odmiana Hicksa (Taxus x media ‘Hicksii’), o pięknych owocach, lub cis niski (Taxus baccata ‘Repandens’), który rozrasta się szeroko i płasko; osiąga wysokość do 1 m. Można też posadzić choinę kanadyjską (Tsuga canadensis).
Z roślin liściastych szczególnie atrakcyjne są zimnozielone krzewy. Może to być ostrokrzew kolczasty (Ilex aąuifolium), osiągający wysokość 8 m, lub wielkokwiatowe gatunki różaneczników. Przed sadzeniem różanecznika trzeba glebę wymieszać z torfem, korą drzew i liśćmi, a więc materiałami zakwaszającymi (grubość warstwy powinna wynosić około 20 cm). Odpowiednią rośliną będzie też laurowiśnia (Prunus lau-rocerasw), która zależnie od odmiany osiąga wysokość 1—2,5 m. Zacienione miejsca lubią także zimozielone berberysy, np. berberys Julianny (Berberisjulianae), krzew osiągający wysokość 2,5 m, lub niższy o 1 m B. gagnepainii. Polecić też można irgi karłowe, jak Cotoneaster watereri (do 4 m wysokości) i C. salicifolius var. flossosus (do 3 m wysokości). Mało znanym, ale również atrakcyjnym zimozielonym krzewem jest ostrokrzew Ilex crenata. Dużo cienia znosi dobrze zimozielony ligustr pospolity odm. ciemnozielona (Ligusirum vulgare ‘Atrovirens’). Z krzewów zrzucających liście jesienią dobrze znosi cień, dorastający do 3 m wysokości, su-chodrzew zwyczajny (Lonicera xylosteum), ozdobna porzeczka alpejska (Ribes alpinum), nie przekraczająca 1,5 m, oraz bez koralowy (Sambucus racemosa). Tworzy on krzewy wysokości 3—4 m, od czerwca ozdobione czerwonymi owocami.
Jeśli miejsce nie jest zbyt mocno zacienione, można posadzić parocję perską (Parrotia persica). Jest to drzewo wyrastające do 8 m wysokości, o ozdobnych czerwonych liściach oraz łuszczącej się korze.
Mało znanym, prawie zimozielonym krzewem jest stranwesia (Stranvesia davidiana). Krzew ten ma piękne, czerwone jagody, długo utrzymujące się na gałęziach, lecz jest wrażliwy na niską temperaturę. Z zimozielonych gatunków kaliny na uwagę zasługują wyrastające do 3 m wysokości silne krzewy kaliny sztywnolistnej ( Viburnum rhytidophyllum) oraz krzewy gatunku delikatniejszego — Y.farreri. Nie lada sztuką jest takie dobranie gatunków drzew lub krzewów, aby miejsce było dobrze zagospodarowane i by rośliny ze sobą harmonizowały. Iglaki stanowią tło dla drzew liściastych i podkreślają ich kształt.
