Trejaże i pergole należą do najciekawszych elementów architektury ogrodowej. Ich znaczenie jest różne. Najczęściej buduje się je w celu ocienienia określonych miejsc, co osiąga się albo przez sadzenie obok tych elementów i rozpinanie na nich różnych roślin pnących, albo przez zastosowanie elementów ocieniających, w odpowiednim układzie.
Cienie występujące w godzinach południowych w miejscu ustawienia listew zorientowanych na: a) wschód-zachód, b) północ-południe.
Najczęściej trejaże i pergole buduje się obok tras spacerowych, placów, na tarasach itp. Mogą one być ważnymi elementami wiążącymi różnego typu budowle architektoniczne z ogrodem. Dlatego bardzo często buduje się je w bliskim sąsiedztwie budynków. Korzystne jest też sytuowanie trejaży i pergoli w pobliżu różnych zbiorników ogrodowych, gdzie nie tylko poprawiają warunki wypoczynku, ale tworzą bardzo interesującą oprawę plastyczną.
Trejaże i pergole wykonuje się jako konstrukcje bardzo lekkie. Trejaż składa się zwykle ze słupów wspierających jedną lub dwie belki poziome, na których są osadzone poprzeczki różnej długości i różnego kształtu. Do słupów trejaży mogą być przymocowane różnego rodzaju kraty, na których rozpina się rośliny pnące. Kraty takie dobrze eksponują wartości dekoracyjne roślin, a ponadto mogą tworzyć osłony przeciwwietrzne, przegrody widokowe itp. Trejaże buduje się zwykle na brzegach dróg ogrodowych w powiązaniu z miejscami przeznaczonymi do ustawiania ławek. Kierunek ustawienia trejażu w stosunku do stron świata może być różny. Ze względu na korzystanie z miejsc wypoczynku w różnych porach roku i w warunkach różnej pogody trejaże na danym terenie powinno się sytuować w sposób zróżnicowany.
Pergola jest konstrukcją składającą się z odpowiednio rozstawionych słupów i wspartego na nich ażurowego dachu. Dach może być też częściowo oparty na ścianach istniejących budynków, np. kawiarni ogrodowych. Uzyskuje się przez to wewnętrzną wydzieloną przestrzeń, z której można korzystać w różny sposób.
Pergola może obejmować część trasy spacerowej, powierzchnię tarasu, osłaniać miejsca zabaw itp.
Część dachu pergoli można pokryć różnymi nieprzepuszczalnymi dla wody płytami, tworząc w ten sposób miejsca schronienia przed deszczem.