Dalia ogrodowa, georginia — Dahlia hybrida
Na działkach najczęściej są uprawiane duże, pełnokwiatowe dalie wysokości 1—2 m. Na podstawie budowy kwiatów wyodrębnia się 3 podstawowe grupy: pomponowe, dekoracyjne i kaktusowe.
Dalie pomponowe mają kwiaty średniej wielkości lub małe (średnicy 5—8 cm), kuliste, składające się z płatków krótkich, lejkowato zwiniętych i ułożonych bardzo regularnie.
Dalie dekoracyjne odznaczają się ogromnymi kwiatami, których średnica przekracza nieraz 20 cm. Płatki mają wielkie, szerokie, zwykle faliste lub lekko zwinięte, ułożone swobodnie i fantazyjnie.
Kwiaty dalii kaktusowych są średniej wielkości lub duże (średnica 5—15 cm) i składają się z płatków zwiniętych w wąskie rurki, na końcu zaostrzone. Przypominają popularne papierowe „bombki” na choinkę.
Bogactwem barw kwiatów dalie, zwłaszcza 2 ostatnich grup, przypominają tulipany. Występują wszystkie kolory, oprócz niebieskiego, w interesujących odcieniach. Dużym powodzeniem cieszą się odmiany o kwiatach morelowych, łososiowych, pomarańczowych i koralowych.
Wszystkie dalie wysokie nadają się do tworzenia grup na trawniku. Można je także sadzić wzdłuż ogrodzeń i ścieżek. Dalii tych nie trzeba łączyć z innymi roślinami, przytłoczą je bowiem swymi okazałymi kwiatami. Lubiane są też dalie cięte, jednak nie wszystkie odmiany nadają się do tego celu. Olbrzymie dalie dekoracyjne szybko więdną w wazonach. Znacznie dłużej trzymają się w wodzie dalie pomponowe i kaktusowe średniej wielkości. Doskonała jest zwłaszcza odmiana Jutrzenka, o płatkach prawie nie zwiniętych, raczej krótkich, symetrycznie ułożonych, barwy czysto różowej; uprawiana jest masowo na kwiat cięty i trzyma się w wodzie około 10 dni.
Ostatnio zaczynają się rozpowszechniać dalie karłowe, które — w przeciwieństwie do poprzednich — doskonale nadają się na kwietniki i rabaty. Osiągają wysokość 30—50 cm. Mają kwiaty pojedyncze, złożone z kilku, a najwyżej z kilkunastu płatków otaczających żółty środek. Najczęściej występujące barwy to ceglastoczerwona, wiśniowoczerwona, żółta, ciemnoróżowa i biała — w czystych odcieniach. Na rabacie wyglądają ładnie w wielobarwnej „mieszance”.
Wszystkie dalie kwitną od połowy lipca do pierwszego przymrozku, który je natychmiast warzy, gdyż są bardzo wrażliwe na chłody.
Wymagają gleb żyznych i przepuszczalnych, ale wilgotnych. Stanowisko musi być słoneczne — w półcieniu rośliny mają długie, kruche pędy i prawie nie kwitną. Pożądana jest też jakaś osłona od wiatru, gdyż dalie łatwo się łamią.
Sadząc dalie po raz pierwszy, trzeba kupić karpy z bulwiastymi korzeniami w sklepie lub u producenta (należy zwracać uwagę, aby były jędrne). Każda karpa powinna mieć 2—3 dobrze widoczne oczka (pączki) pod nasadą zeszłorocznego suchego pędu. Karpy dalii sadzimy w końcu kwietnia lub na początku maja, tak aby wypuściły pędy po ostatnich wiosennych przymrozkach. Dołki dla dalii średnio wysokich i wysokich rozmieszczamy co 70— 100 cm, dla dalii karłowych co 40—50 cm. W dołkach umieszczamy karpy tak, aby bulwiaste korzenie były swobodnie rozłożone, a stary, suchy pęd wystawał nieco nad powierzchnię. Miejsce, w którym znajdują się pączki, musi być przykryte 3-centymetro-wą warstwą ziemi. Młode pędy powinny się ukazać po 2—3 tygodniach. Jeżeli w tym okresie wystąpi obawa przymrozków, trzeba okryć rośliny jakąś osłoną.
Dalie korzenią się dość głęboko, Jednak w czasie suszy trzeba je obficie podlewać. Nie wolno dopuścić do zwiędnięcia roślin (rośliny te więdną dość łatwo).
Korzystne jest też 2—3-krotne zasilanie gnojowicą lub roztworem nawozów mineralnych w ilości 2—3 litry pod jedną roślinę. Aby otrzymać dorodne kwiaty, trzeba pozostawić tylko 4 —5 najsilniejszych pędów, resztę usuwając, oraz ścinać wszystkie przekwitające kwiaty.
W jesieni, gdy pierwsze przymrozki zwarzą liście, ścinamy łodygi w odległości kilku centymetrów od ziemi (do 10 cm) i karpy wykopujemy, najlepiej w suchy, słoneczny dzień. Osuszone karpy układamy w skrzynce, przesypując ewentualnie piaskiem lub torfem. Przechowujemy je w pomieszczeniach o temperaturze nie niższej od 3°C i nie wyższej od 10°C.
Karpy dzielimy tak, aby każda część miała parę bulwiastych korzeni i odcinek pędu z jednym co najmniej dobrze widocznym pączkiem.
Kwiaty ścinamy, gdy są prawie całkowicie rozwinięte.